Żniwa ...- Barbara Janczura

Żniwa ...- Barbara Janczura przy żniwach pracowałam,   za kosiarką iść miałam, odbierać garście zboża, i w snopy je wiązać... owies dorodny był, traktor  za szybki, ja- bez śniadania- bez kromeczki chleba, ledwo na nogach się utrzymywałam... sekunda nieuwagi,

Tato!-czy warto było?- Barbara Janczura

Tato!-czy warto było?- Barbara Janczura Walczyłeś w Armii Andersa, Nie szanowano Cię za to, Z Anglii z jedną walizką wróciłeś Tato! Nie szanowano tam - "Andersiaków"- mówiłeś Tato! Na pastwę losu

Tyfusowa gorączka- Barbara Janczura

Tyfusowa gorączka- Barbara Janczura tyfus zataczał szerokie kręgi polskie rodziny jak muchy marły zmarłych zabierano w miejsca wyznaczone... innych- rokujących nadzieję na wyzdrowienie w szpitalach upychano chorowaliśmy- wszyscy- nasza biedna, nasza schorowana ,

Spławianie drewna - Barbara Janczura

Spławianie drewna - Barbara Janczura Szybkości, zwinności, precyzji wymagała ta praca. Mokre, obślizgłe belki, kipiący nurt rzeki, złe stąpnięcie- i już w wodzie jesteś- i już trzask słychać- belki miażdżyły kości, były za szybkie, były za ciężkie, nie można przed nimi uciec!

Zaklęte koło - Barbara Janczura

Zaklęte koło - Barbara Janczura Głód- odbierający siły do pracy. Ciężka praca, wyczerpująca, nie dająca nawet talerza zupy... Skąd brać siły? gdy nie ma co jeść, gdy nie można odpocząć- nawet kilku dni... Wieczna zmarzlina, Ziemia kamienista, a mróz do -55stopni Celsjusza.

Postoły – Barbara Janczura

Postoły – Barbara Janczura Pamiętam, robiliśmy „postoły” - skórznie, które zastępowały nam obuwie. Z surowej bydlęcej skóry wycinaliśmy prostokąt trzykrotnie                                               szerszy od stopy i                                                     około 15 cm dłuższy. Krótszy bok zszywaliśmy rzemieniem w szpic

Chorowaliśmy…- Barbara Janczura

Chorowaliśmy…- Barbara Janczura Głód, nędza, wszy, brak witamin i praca ponad siły były przyczyną wielu chorób. Chorowaliśmy na malarię. Byliśmy ciężko chorzy. Tyfus plamisty i brzuszny dziesiątkował rodziny, wysoka temperatura, majaczenie,

Sierociniec… - Barbara Janczura

Sierociniec… - Barbara Janczura - Oddaj szczeniaki do sierocińca, tu z nich nijakiego pożytku nie ma, a żreć chcą…- mówił nasz nadzorca, do naszej chorej na tyfus-mamy… Nie miała wyjścia biedna, chodzić nie mogła, jeść nie było co, więc pięcioro nas dzieci sierociniec w „swoją opiekę” wziął… - Do dziś we śnie budzę się z krzykiem,

Majowy aromat wiosny…- Barbara Janczura

Majowy aromat wiosny…- Barbara Janczura Mroźna i długa zima W końcu precz sobie poszła. Błyskawicznie śnieg stopniał, Dolinki i jary- w rwące potoki się zamieniły, zalewając nasze lepianki, rozmywając ich ściany… Przez kołchoz wielki potok wody płynął.. Stepowy wiatr osuszał ziemię tak, Że po paru dniach Ciężko uwierzyć było iż leżały tu hałdy śniegu, i płynęły rwące potoki… Jak okiem sięgnąć,

Cieniom poległych - J.Szwed

Cieniom poległych - J.Szwed Zapędzeni falami burzliwego losu, Na krańce obcej ziemi, nieznanej, dalekiej... Brutalną ręką śmierci, jak kwiat u pokosu, Ścięci, legliście tutaj na zawsze , na wieki... Zgon wasz nie oświetliły rozbłyski rakiety, Pękające granaty, huk bomb ni dział grzmoty, Ni błysk skrwawionej stali w szturmie na bagnety, Ni deszcze kul, którymi sieją samoloty. Rozłączyła Was z nami śmierć cicha, ponura,

Bezsenność I - Stanisława Wiatr-Partyka

Bezsenność I - Stanisława Wiatr-Partyka Nocy czarnej, otchłannej, bezsennej, Gdy nadziei ostatni promyk umarł, Wyszczerzyła kły do mnie Azja, Przyczajona, jak ślepa puma... Lament, skowyt i świst nahajki Białopienne brzozy jak panny I cerkiewki piękne, jak z bajki, Osty wrzosy, piołun, dziewanny... To czastuszka, to dzwon wieczorny Krzyże, krzyże, wiorsty kamienne Kły drapieżne, skowyt upiorny Osty, brzozy, brzozy białopienne... Tarnów,1995

s

Nigdy więcej - Magdalena Paździora

Nigdy więcej - Magdalena Paździora Bezwiednie bezimiennie maszerowali tysiącami naprzeciw Wielkiego Absurdu w okresie dojrzewania historii Spranymi mózgami węszyli zwycięstwo i niezwykłość chwili która staje się ciałem ich rąk

Jesienne burzany- Wojciech Brejter

Jesienne burzany- Wojciech Brejter Ruchome kule, Jesienny wiatr pędzi kolczaste burzany, jak żywe, poruszają się po stepie. Wkrótce nadejdzie zima. Ludzie je łapią. Układają w sterty przy lepiankach, na opał, żeby przeżyć zimę,

Grobowiec na granicach Syberii-Stefan Garczyński

Grobowiec na granicach Syberii-Stefan Garczyński Obyście nigdy nie znali tych krajów Gdzie wieczna zima mrozem ścina dusze, Gdzie gwałt i hańba męczarnie - katusze, Prawem narodu-godłem obyczajów; Obyście nigdy nie znali tych krajów! Między wiecznością i życiem doczesnem, Jeżeli wiara i nadzieja nie snem, Zbawienia chwila jest w skonu godzinie; Ale kto na wschód z zachodu popłynie, Ten niech nadziei powrotu zaniecha! Ach, kto raz dotknął nogę tej granicy, Temu, zagasła nadzieja pociecha! Dziś nowy tysiąc prowadzą z zachodu. Są to ostatnie pamiątki narodu

Buran- Irena Kozińska z d. Brzezicka

Buran-Irena Kozińska z d. Brzezicka Wiatr wyje szalony i gniewny W okna nam stuka, kołacze. Rozpuścił tren swój powiewny, I gwiżdże! I śpiewa! I skacze! I niesie śnieżne tumany I goni śniegowe płaty To się zatrzyma skonany, To znowu pędzi – skrzydlaty. Nic go nie wstrzyma w tym biegu

Rodzinny dom - Krystyna Świrniak-Mateuszuk

Rodzinny dom-Krystyna Świrniak-Mateuszuk Tak krótko rodzinny dom miałam Tylko przez dziewięć lat. W czterdziestym Syberia daleka Przez długich, okrutnych sześć lat. Ten dom mój rodzinny, wspaniały Jak bajka, jak piękny sen;Ja byłam królewną w tym domu Do dziś tak zdaje mi się. Sowieci mi ojca zabrali I nie widziałam Go już, Rodzinę na Sybir wygnali, Tu został rodzinny mój dom.

Dosyć nam Sybiru-Wiesia Batowska

Dosyć nam Sybiru-Wiesia Batowska 8.XII.1944r. w drodze z Charkowa do Kijowa w ciepłuszcze Dosyć nam Sybiru, dosyć Kazachstanu Wyjechać! Wyjechać! -ślemy modły Panu Dzisiaj dzień święta, Azjo przeklęta, Bo cię opuszczamy, w świat wyjeżdżamy Z posiołków, z rozjazdów wędrujem drogami Z całym swym dobytkiem, z wszystkimi gratami Choć strzępy laty, choć stare graty, Są wesołe miny z ważnej przyczyny

Weterański pacierz- Mieczysław Kierklo

Weterański pacierz- Mieczysław Kierklo ... Nie pozwól Panie z wysokości By w domy nasze trzaskał grom, By pracę wieków i wartości Zły los wyrzucić miał na złom! Spraw aby silna była wiara I drogowskazem był nasz Pan, Niechaj pomocy boskiej miara Będzie włożona w każdy plan. I jeszcze w ten żołnierski pacierz

Przesłanie wigilijne - Krystyna Przekop z d. Puchalska

Przesłanie wigilijne - Krystyna Przekop z d. Puchalska Był czas Kiedy żeśmy wszyscy w biedzie trwali Pośród syberyjskiej tajgi Kazachstańskich stepów, Wasi bliscy z głodu, mrozu i tęsknoty umierali My wróciliśmy by żyć lepiej. Nie pieściło nas życie w kraju Wracaliśmy na spaloną ziemię. I o dziwo! Po takiej katordze

W poszukiwaniu rodzinnego domu - Janina Poniatowska

W poszukiwaniu rodzinnego domu - Janina Poniatowska Po latach tułaczki po krajach innych Pamiętasz swój kraj z lat dziecinnych, Rodzinny dom, ogródek, sad, złote zbóż łany, Na zielonych łąkach polne kwiaty i bociany. Tam ojciec i matka w czasie pokoju Budowali lepszą przyszłość dzieci i swoją. Wybuchła wojna, wrogie siły kraj okupowały I wszystko co nasze zlikwidowały. 10 lutego, roku 1940-go, z domu wygnano I na los tułaczy wielu skazano. Rozrzuciła nas zawierucha wojny Po wszystkich krajach świata, Zostaliśmy bezdomni na długie lata.

Kamczatka- Franciszek Wiatr

Kamczatka- Franciszek Wiatr Tam na Kamczatce krwawa ofiara, Ofiara Matka i mały syn Ich potępiła swawola cara Za to, że wolni byli od win. Mamciu! Mnie zimno! Mamciu! Ja jeść chcę! Mamciu! Ach zdejm mnie kajdany z nóg

Pamięci Mojej Matki-Walerian Wysocki

Pamięci Mojej Matki-Walerian Wysocki W głębi tajgi trzynaście baraków, A wśród nich nasz barak był dwunasty. Przebywały w nich setki Polaków- Mężczyźni, dzieci i niewiasty. Zaczął się nowy miesiąc-styczeń Tysiąc dziewięćset czterdziesty pierwszy rok Bez wiwatów, szampana i bez życzeń, Pełen smutku, cierpienia trosk. Gdy mroźnym świtem wstawał nowy dzień, A w oblodzonej izbie jeszcze ciemno było, Opowiadałaś nam mamo swój sen

Ziemio Wołyńska- Józefa Dzyra

Ziemio Wołyńska- Józefa Dzyra z domu Stykowska Ziemio Wołyńska moja ukochana, Tyś krwią twych synów, różnych nacji i wyznań obficie zbrukana Twe łono kryje, mą całą nadzieje. Piękne twe sady, lasy, łąki knieje. Tam, ja ujrzałam pierwsze zboże. Tam stawiałam pierwsze kroki swoje. I tam pierwsze, Mama pościeliła mi łoże. Stamtąd na Sybir i do Kazachstanu

Wspomnienia Marii Sadłowskiej

♦Wspomnienia Marii Sadłowskiej♦                    córki policjanta zamordowanego przez NKWD Józef Franczuk, ojciec Marii Sadłowskiej zginął od strzału w tył głowy w kwietniu 1940 roku w Bykowni, koło Kijowa. Nigdy nie zapaliła znicza na grobie taty. Przez ponad pół wieku nie wiedziała co z nim się dzieje. Maria Sadłowska, ma 79 lat. Dokładnie pamięta chwilę, gdy ojca widziała po raz ostatni, chociaż było to ponad siedemdziesiąt lat temu. Józefa Franczuka NKWD aresztowało już 4 listopada 1939 roku. Był na listach osób groźnych dla Sowietów, ponieważ walczył przeciw bolszewikom w 1920 roku i był policjantem. Mama pani Marii zaraz po aresztowaniu

Wspomnienia z Kazachstanu i życia tulaczego w latach 1940-1948 - Janina Studzińska

Wspomnienia z Kazachstanu i życia tułaczego w latach 1940-1948 -  Janina Studzińska Urodziłam się dn. 26.05.1912 r. w Krośnie nad Wisłokiem. Tam ukończyłam szkołę powszechną i Gimnazjum Ogólnokształcące. W 1929 r. przeniosłam się wraz z rodzicami oraz rodzeństwem do Łodzi. Ojciec Władysław pochodził z Łodzi i matka Maria - małżeństwo Andrzejewscy. W 1934 r. wyszłam za mąż za porucznika zawodowego WP 10-go Pułku Artylerii Lekkiej - Tadeusza Studzińskiego. Z początkiem 1939 r. mojego męża przeniesiono do 27-go Pułku Artylerii Lekkiej - do Włodzimierza Wołyńskiego. Na początku lata w 1939 r. przyjechała do nas moja matka z Łodzi. Spędziliśmy bardzo miło razem wakacje. Tam zastała nas druga wojna światowa. Mój mąż poszedł ze swoim pułkiem na wojnę i nigdy więcej go nie zobaczyłam. Obie z matką czekałyśmy na koniec wojny i powrót mojego męża. 17-go września 1939 r. na ziemie wschodnie Polski wkroczyły wojska sowieckie. Wy-chodziłyśmy obie z mamą na drogę oczekując powrotu mojego męża z wojny. Wówczas zobaczyłyśmy na szosie wiodącej do Uściługa grupę ok. 1500 osób, polskich oficerów konwojowanych przez uzbrojonych sowietów. Wypatrywałam pośród nich mojego męża. Zobaczyłam naszego znajomego, kapitana Stefana Piotrowskiego, którego nazwisko teraz znajduje się na liście ofiar Zbrodni Katyńskiej. Sowieci zamknęli granicę na Bugu i w ten sposób uniemożliwiono nam powrót do naszego domu do Łodzi. Nocą 13 kwietnia 1940 r. przyszli do nas funkcjonariusze NKWD. Sporządzili protokół aresztowania (jestem dotychczas w jego posiadaniu) i obie z matką zostałyśmy wpędzone do wołowych wagonów i wspólnie z innymi

Nikt nas nie przeprosił za Sybir- Kazimierz Kotowski

Nikt nas nie przeprosił za Sybir - Kazimierz Kotowski Wspomnienia Kazimierza Kotowskiego - Prezesa Oddziału Związku Sybiraków w Elblągu- reportaż przeprowadziła Grażyna Wosińska    NKWD wywiozło go ze wsi Gronostaje, koło Zambrowa 20 czerwca 1941 roku. Trafił z rodzicami i pięciorgiem rodzeństwa do sowchozu, oddalonego 120 kilometrów od Omska. Miał wtedy 10 lat. Do Polski wrócił jako szesnastolatek. Kazimierz Kotowski chociaż był nastolatkiem dobrze pamięta sześć lat jakie przyszło mu przeżyć podczas zesłania. Najgorszy był głód. Pewnie dlatego pan Kazimierz nie zapomniał do dziś jaka była racja chleba. - Dla pracujących 800 gramów, dzieci 400 gramów, a dla tych co nie pracowali 120 gramów - wylicza. - Ten chleb trzeba było wykupić za pieniądze zarobione w sowchozie. Na nic więcej właściwie nie wystarczało. Staruszkowie, którzy nie mogli pracować zdarzało się,