Sybiracy są świadkami, w których głos należy się wsłuchiwać


       „Pamięć ocalała, bywa  jednak i tak,  
           że i Ona  potrzebuje ocalenia”. 
 
                 Barbara Janczura.
 
 
         10 lutego 1940 roku wywożono całe rodziny.
     
        13 kwietnia 1940 roku wywożono kobiety z dziećmi, ponieważ dwa dni wcześniej aresztowano mężów i ojców.

Czytając i słuchając wspomnień Sybiraków zauważyć można odmienność w opisach z dwóch powodów:

Najtragiczniejszy był los polskich sierot, które kierowano do sowieckich sierocińców tzw. dietdomami. Oprócz obowiązkowej nauki języka rosyjskiego, zmuszano je do różnych prac na rzecz tych domów, kierowano do ciężkich prac kołchozowych.

Bez rodziny, bez pomocy opiekunów czy tez znajomych ich życie, walka o przetrwanie, była z góry przegrana.
 
 

niedziela, 16 kwietnia 2023

Sierociniec… - Barbara Janczura

Sierociniec… - Barbara Janczura

- Oddaj szczeniaki do sierocińca,
tu z nich nijakiego pożytku nie ma,
a żreć chcą…-
mówił nasz nadzorca,
do naszej chorej na tyfus-mamy…

Nie miała wyjścia biedna,
chodzić nie mogła,
jeść nie było co,

więc pięcioro nas dzieci
sierociniec w „swoją opiekę” wziął…

- Do dziś we śnie
budzę się z krzykiem,
zlana potem-
-znowu śnił mi się -sierociniec!
Nie znaliśmy rosyjskiego,
po polsku mówić nie wolno było.
Karą było zamknięcie
w komórce pełnej szczurów!

Zbyt przykre to wspomnienia,
Nie, nie chcę o tym wspominać…
Ale…
Czas swoje jednak robi,
i twarda, ostra szkoła!

Gdyśmy do matki wrócili,
po prawie dwuletniej rozłące,
Ojczysty język żeśmy kaleczyli,
mówiąc do matki-
w języku rosyjskim.

Krzyżyki-
zawieszone przez matkę na szyi
każdego z nas-dzieci-
zniknęły!
Dziwiło nas,
że ich szuka-
przecież Boga nie ma-
tak w sierocińcu mówili!
jest tylko Stalin-
wielki wódz i-
ojciec wszystkich ludzi…

- Tej chwili nigdy nie zapomnimy!
Matka milczała długo,
patrzyła na nas i,
łzy pociekły po zabiedzonej twarzy,
i szloch cichy z piersi się wyrywał,
i matki słowa, które słyszymy do dziś:

Lepiej, żebyście zginęli razem ze mną z głodu,
niż gdyby miano was wynarodowić,
przeciwstawić Polsce
i ojcu.
Do sierocińca więcej nie pojedziecie!

Jeszcze wiele
głodnych zim
przecierpieliśmy.

Jeszcze wiele
śmierci widzieliśmy.

Byliśmy razem
Po 5 latach tzw.
„wolnego osiedlenia w kazachskim stepie”
do umiłowanej Polski
Wróciliśmy!