Sybiracy są świadkami, w których głos należy się wsłuchiwać


       „Pamięć ocalała, bywa  jednak i tak,  
           że i Ona  potrzebuje ocalenia”. 
 
                 Barbara Janczura.
 
 
         10 lutego 1940 roku wywożono całe rodziny.
     
        13 kwietnia 1940 roku wywożono kobiety z dziećmi, ponieważ dwa dni wcześniej aresztowano mężów i ojców.

Czytając i słuchając wspomnień Sybiraków zauważyć można odmienność w opisach z dwóch powodów:

Najtragiczniejszy był los polskich sierot, które kierowano do sowieckich sierocińców tzw. dietdomami. Oprócz obowiązkowej nauki języka rosyjskiego, zmuszano je do różnych prac na rzecz tych domów, kierowano do ciężkich prac kołchozowych.

Bez rodziny, bez pomocy opiekunów czy tez znajomych ich życie, walka o przetrwanie, była z góry przegrana.
 
 

środa, 7 września 2022

Dochodiaga - Marian Jonkajtys



Dochodiaga - Marian Jonkajtys

W łagrach zagłady Hitlera
Jeńców-więźniów, w skrajnym stanie
Śmiertelnego wycieńczenia,
Nazywano "muzułmanie".

Łagierników stalinowskich
Słynna triada głodu plagi:
Szkorbut - pelagra - dystrofia,
Przemieniała w "dochodiagi".

Specjalnego komentarza
I objaśnienia wymaga
Dla Polaka współczesnego
Owa nazwa - "dochodiaga".

"Dochodit" - ma wiele znaczeń

Tu - może nam trzy wskazywać:
Dojść do dna... Dobiegać kresu
Życia... czyli dogorywać!

A łagiernik "dochodiaga"
Łączył też cechy trojakie:
Dno psychiczne... Dno fizyczne...
Krok od śmierci... Był zdechlakiem!

Inne myśli - prócz jedzenia -
Głód mu eksmitował z głowy.
I organizm zmieniał cały
W jeden przewód pokarmowy!

Szkielet obleczony skórą...
Drżące truchło dystrofika...
Ludzki wrak - wysysający
Zgniłe resztki po śmietnikach.

Otępiały człeka szczątek
Z drętwiejącym serca biciem;
Głuchy, zapatrzony w pustkę,
Bezwiednie kończący życie.

Rzęch - niezdolny już do pracy
W polu, w tajdze czy w kopalni.
Czasem gnany do sprzątania.
Najczęściej do "umieralni".

Takiej przyszpitalnej izby,
Która przeznaczoną była
Do składania w niej pół-trupów
Nim zasypią ich w mogiłach.

Tysiące polskich "dochodiag"
Pochłonęły na Syberii
Czarne otchłanie GUŁAG-u
W "Białych krematoriach Berii"...

Wiersz pochodzi ze strony:http//www.emazury.com