Sybiracy są świadkami, w których głos należy się wsłuchiwać


       „Pamięć ocalała, bywa  jednak i tak,  
           że i Ona  potrzebuje ocalenia”. 
 
                 Barbara Janczura.
 
 
         10 lutego 1940 roku wywożono całe rodziny.
     
        13 kwietnia 1940 roku wywożono kobiety z dziećmi, ponieważ dwa dni wcześniej aresztowano mężów i ojców.

Czytając i słuchając wspomnień Sybiraków zauważyć można odmienność w opisach z dwóch powodów:

Najtragiczniejszy był los polskich sierot, które kierowano do sowieckich sierocińców tzw. dietdomami. Oprócz obowiązkowej nauki języka rosyjskiego, zmuszano je do różnych prac na rzecz tych domów, kierowano do ciężkich prac kołchozowych.

Bez rodziny, bez pomocy opiekunów czy tez znajomych ich życie, walka o przetrwanie, była z góry przegrana.
 
 

sobota, 11 grudnia 2021

Nie zdążyli do Armii Andersa- Marian Jonkajtys

Obraz za pozwoleniem Adama Szelugi
Fotografia za pozwoleniem Adama Szelugi
 
 
Nie zdążyli do Armii Andersa- Marian Jonkajtys

Wypuszczeni prawie po dwóch latach,

Ludzkie wraki, schorowani, zawszeni...
Że nie zeszli jeszcze z tego świata,
Swoją własną odpornością zdziwieni;
Resztę życia,
Które im ocalił
W łagrach chyba jedynie Cud Boski
Ofiarować zdecydowali -
Na ołtarzu wolności - dla Polski!

Po lipcowej Majskiego umowie
Z generałem Sikorskim - łagiernicy,
Po amnestii - już nie "ludu wrogowie"
Tylko w walce z faszyzmem sojusznicy
Mogli jechać do Polskich Sił Zbrojnych -
Stalin zgodę dał na ich powstanie -
By z najeźdźcą mógł walczyć na wojnie
Kto udźwignąć broń jeszcze był w stanie...
I jechali... Z Kołymy, z Kotłasu,
Z mroźnych stepów i kopalń Kazachstanu,
Z tundry, z tajgi niebotycznych lasów,
Do Andersa - do Uzbekistanu!
A po drodze - z głodu, z wycieńczenia,
Z dezynterii, z tyfusu i malarii
Wytyczali mogiłami bez imienia
Polska drogę do Wolności - nowi zmarli!

Anders - w szczerość stalinowskich planów
Wobec Polski - wciąż nie mógł uwierzyć,
Więc w dwóch ratach wyprowadził do Iranu
Siedemdziesiąt tysięcy swych żołnierzy.
Także kilka tysięcy cywili
I bezdomnych sierot - polskich dzieci.
Ten exodus - choć nań zezwolili -
Wielką zdradą okrzyknęli sowieci...
Przy różnicy zdań w sprawie katyńskiej
I po śmierci Sikorskiego w Gibraltarze
Kreml układy z polskim rządem londyńskim
Zerwał i GUŁAG-iem przerwał okres marzeń!
Dla tych, którzy do Andersa nie zdążyli
I ich rodzin, z dumnej polskiej nacji
Spadkobiercy Dzierżyńskiego urządzili
Niespodziankę: słynne dni "paszportyzacji"...
Rozpłynęły się marzenia o wolności...
Choć żądano przeciez tak niewiele:
"Dobrowolnie" tylko wyrzec się polskości
I znów zostać Kraju Rad obywatelem.
Za odmowę - odpłatę w odwecie
Regulował Berii kodeks sławetny:
Do rosyjskich diet-domów - małe dzieci
A do łagrów i więzień - pełnoletni!

W tej depresji psychicznej - nikłą iskrą
Roznieciła nadzieję powrotu
Formowana pod egidą komunistów
Polska Armia i Związek Patriotów!
Choć nie byli to komuny zwolennicy
I sowieckim glejto nie dawali wiary -
Znów masowo, powtórni łagiernicy
Wstępowali pod armii tej sztandary!

W swoich sercach, pełnych obaw i trwogi,
Nie widzieli innych możliwości
Tu z Syberii do Polski - innej drogi,
Dla swych rodzin i siebie - do Wolności!
I powstała z nich Dywizja Pierwsza,
Z Sybiraków - Berlinga Żołnierze!
I zdążyli - choć nie w Armii Andersa -
Też za Polskę złożyć życie w ofierze...

Pochylmy za nich dziś w modlitwie głowy...
Gdziekolwiek Polak za Ojczyznę ginął
Jego krew miała kolor jednakowy
Jak kolor maków pod Monte Cassino!
Ci, co egzamin służby dla Stalina
Straceńczy bój pod Lenino przeżyli,
Później dotarli pod bramy Berlina
Do wyśnionej swej Polski - wrócili.
A ta Polska - wyśniona - nie-wolna raczej,
Tonąca w zdrady i kłamstwa powodzi,
Spełniła jednak część marzeń tułaczy;
Powrót z Syberii - ich i wielu rodzin!
Znajdźmy dziś, w gniewnej rewizji przeszłości,
Dla tych żołnierzy miejsce w naszych sercach;
Za ich ofiarę z życia dla Wolności!
Choć nie zdążyli do Armii Andersa!

/Wiersz pochodzi z pisma:"Sybirak" i ze strony: http://www.emazury.com/sybiracy/poezja.htm/
 
 
Nagranie pochodzi od Leona Zujko- https://www.facebook.com/groups/Sybiracy/