Sybiracy są świadkami, w których głos należy się wsłuchiwać


       „Pamięć ocalała, bywa  jednak i tak,  
           że i Ona  potrzebuje ocalenia”. 
 
                 Barbara Janczura.
 
 
         10 lutego 1940 roku wywożono całe rodziny.
     
        13 kwietnia 1940 roku wywożono kobiety z dziećmi, ponieważ dwa dni wcześniej aresztowano mężów i ojców.

Czytając i słuchając wspomnień Sybiraków zauważyć można odmienność w opisach z dwóch powodów:

Najtragiczniejszy był los polskich sierot, które kierowano do sowieckich sierocińców tzw. dietdomami. Oprócz obowiązkowej nauki języka rosyjskiego, zmuszano je do różnych prac na rzecz tych domów, kierowano do ciężkich prac kołchozowych.

Bez rodziny, bez pomocy opiekunów czy tez znajomych ich życie, walka o przetrwanie, była z góry przegrana.
 
 

wtorek, 18 lutego 2020

Udział w otwarciu wystawy o sowieckim "raju"...


Z okazji 80. rocznicy pierwszych wywózek Polaków na Sybir, w dniu 23 lutego 2020 roku o godz. 11.00 w gmachu głównym Muzeum Kresów w Lubaczowie odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „W sowieckim „raju”. Losy mieszkańców powiatu lubaczowskiego pod okupacją sowiecką (1939-1941)”.

Zebranych uczestników wydarzenia powitał dyrektor placówki Tomasz Róg. 
 

 Głos zabrał również starosta lubaczowski Zenon Swatek.


Komisarz wystawy Dariusz Sałek wprowadził licznie przybyłych gości w tematykę ekspozycji.


W uroczystości uczestniczyli Sybiracy z Terenowego Koła Sybiraków w Lubaczowie: Teresa Mielnik, Lidia Argasińska, Bronisława Mazepa, Władysław Białek, Stanisław Wróblewski, potomkowie Sybiraków,  instytucji kulturalnych, organizacji społecznych, mieszkańcy miasta Lubaczowa.

Ekspozycja przygotowana przez Muzeum Kresów w Lubaczowie odnosi się do losów mieszkańców powiatu lubaczowskiego pod okupacjąsowiecką. Okres dzieciństwa, który został brutalnie przerwany przez politykę terroru prowadzoną przez okupanta, pozostawił w ich życiu ogromną traumę.

Główny trzon ekspozycji to 14 plansz, 4 plakaty propagandowe, 5 gablot, 120 obiektów, ukazujące dramat, który całkowicie zburzył życie mieszkańców. Zwiedzający mogli obejrzeć pamiątki  (m.in. teksty źródłowe: fragmenty dokumentów, listów, fotografie, filmy archiwalne, świadectwa, sowieckie plakaty propagandowe, mundur NKWD-zisty, sanie, którymi wieziono zesłańców na dworzec kolejowy i wiele innych  ekspozycji.

 

Wystawa została przygotowana ze zbiorów: Muzeum Kresów w Lubaczowie, Muzeum Zamojskiego w Zamościu oraz jego oddziału Muzeum Broni i Fortyfikacji Arsenał w Zamościu, Parafii pw. Narodzenia NMP w Oleszycach, Przemyskiego Stowarzyszenia Opieki i Rewitalizacji Linii Mołotowa „Projekt 8813”, Izby Pamięci Szkoły Podstawowej w Mołodyczu, Stowarzyszenia Promocji i Rozwoju „Młody Mołodycz”, a także z kolekcji prywatnych: Heleny Jabłońskiej, Józefa Brozia, Sylwii Lei, Lidii Argasińskiej, Teresy Mielnik, Janiny Rutkowskiej, rodziny Hadlów, rodziny Rogów.

Pięknym akcentem wkomponowanym w przestrzeń wystawy były wspomnienia żyjących jeszcze Sybiraków z Koła Terenowego w Lubaczowie: Lidii Argasińskiej, Teresy Mielnik, Mieczysława Chwasty, Mieczysława Szymoniaka, a także i tych, którzy odeszli już na Wieczną Wartę: Henryka Tabina, Zdzisława Hadla. 


Zestawienie oficjalnych dokumentów, z bardzo osobistymi relacjami świadków wydarzeń podkreśla rozmiar indywidualnych tragedii ofiar systemów totalitarnych.


Galeria zdjęć, fot. Andrzej Rychlewski i Tomasz Michalski.